* پینه (callus) به منطقه سفت و بیش‌ازحد شاخی شده‌ای از پوست گفته می‌شود که در واکنش به تماس یا فشار مکرر نسبتا ضخیم شده و معمولی بی‌ضرر است ولی گاهی ممکن است عفونی شود. پینه اغلب روی کف دست یا پا ایجاد می‌شود. برداشتن اجسام سنگین، بدون استفاده از دستکش و پوشیدن کفش تنگ می‌تواند موجب بروز پینه در دست و پا شود. ممکن است در محل تماس انگشتان دست نوازندگان آلات موسیقی با سیم، پینه ایجاد شود. در کف پای رقصنده‌ها، انگشتان دست نویسندگان یا افرادی که دایما به بازی‌های ویدیویی مشغول هستند (به ویژه در صورتی که کنترل دستگاه به شکل D طراحی نشده باشد) نیز ممکن است پینه ایجاد شود. پینه‌ها اگرچه اغلب در پا ایجاد می‌شوند ممکن است در واکنش به فشار متوسط و دایمی در هر نقطه از بدن به وجود بیایند.

* میخچه (clavus یا corn)، نوع خاصی از پینه است که به شکل پوست مرده، بر روی سطح نازک یا صاف و بدون موی پوست (به ویژه در پشت انگشتان دست یا پا) ایجاد می‌شود و گاهی هم بر روی سطوح ضخیم‌تر پوست کف دست یا پا به وجود می آید.

میخچه‌های سخت بر روی سطوح خشک و صاف پوست و میخچه‌های نرم بر روی سطوح نرم و مرطوب (اغلب بین دو انگشت مجاور) به وجود می‌آیند و در هر دو فرم، مرکز میخچه سفت است.

* اگر ناخن انگشت دست یا پا به طور مداوم به پوست انگشت مجاور خود مالیده شود، ممکن است میخچه در لبه ناخن به وجود آید که درمان این نوع میخچه‌ها می‌تواند مشکل باشد زیرا اغلب، علت ایجاد آنها، ناخن است.

* بعضی بیماری‌ها مانند سیفیلیس و برخی سموم، مثل ارسنیک می‌توانند موجب بروز پینه شوند.

* پینه‌های بسیارضخیم ممکن است در ناحیه گوشتی زیر انگشتان، در انتهای کف پای دوندگان ایجاد شود.

درمان‌های مرسوم

* تراشیدن یا ساییدن پینه، روش درمانی متداول آن است. در بسیاری از موارد، تغییر در عملکرد پا، با استفاده از وسایل ارتوپدی کاهش‌دهنده فشار و سایش ضرورت می‌یابد.

* قرار دادن کفی در کفش اساسی‌ترین اقدام است.

* می‌توان از اسید سالیسیلیک 5/0 تا ۴۰ درصد با تجویز پزشک استفاده کرد.

* در سایر موارد، برطرف نمودن فشار با استفاده از جراحی، ضروری است.

توجه

از بریدن پینه و میخچه خودداری کنید زیرا این کار می‌تواند موجب خونریزی و عفونت شود.

* در افراد مبتلا به مرض قند (دیابت شیرین)، رسیدن مواد غذایی به وسیله رگ‌ها به پوست که اغلب در اثر گرفتاری مویرگ‌ها دچار اشکال است، به دلیل ضخیم‌شدگی پوست تشدید می‌شود. از طرفی، نیروهای ایجادکننده فشار که موجب بروز پینه و میخچه شده‌اند می‌توانند مویرگ‌ها را پاره کنند و به خونریزی در داخل پینه و میخچه بیانجامند. گاهی تجمع کوچکی از خون (هماتوم؛ hematoma) به وجود می‌آید که چنان‌چه بیرون راه پیدا کند ممکن است عفونت و به دنبال آن، زخم ایجاد شود. عفونت پا در اشخاص مبتلا به دیابت، علت اصلی قطع اندام است.

نکته

اغلب، بروز خونریزی در داخل پینه یا میخچه، از نخستین علایم بیماری دیابت (مرض قند) است که حتی پیش از بالا رفتن قند خون روی می‌دهد.

* برای پیشگیری از ایجاد میخچه پاچه باید کرد؟

کفش تنگ یا گشاد نیوشید. در صورتی که کفش‌های شما موجب سایش می‌شوند، یک لایه محافظ در زیر پاشنه قرار دهید.