آرمان زارعی: بازار سرمایه در دومین روز هفته شاهد رشد قابل توجهی بود که نشان‌دهنده بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار است.
شاخص کل بورس تهران با افزایش ۶۲,۸۵۰ واحدی (معادل ۲.۲۱ درصد) به سطح ۲,۹۰۸,۶۴۷ واحد رسید. همچنین، شاخص هموزن با رشد ۱۷,۰۳۳ واحدی (۲.۰۸ درصد) به ۸۳۶,۱۰۳ واحد دست یافت. در همین حال، شاخص کل فرابورس ایران ۴۰۴ واحد افزایش یافته و به ۲۵,۳۸۸ واحد رسید.
در زمینه معاملات و ارزش بازار، حجم معاملات به بیش از ۲۰.۹ میلیارد سهم در ۲۷۸,۸۸۵ معامله رسید. ارزش معاملات نیز حدود ۱۱۷,۶۳۳ میلیارد ریال (معادل ۱۱.۷ هزار میلیارد تومان) برآورد شده است. ارزش کل بازار بورس تهران به ۹۲۷,۲۸۸ میلیارد ریال (معادل ۹۲۷ هزار میلیارد تومان) رسید.
نمادهای تأثیرگذار بر شاخص
نمادهای «فملی» (ملی صنایع مس ایران)، «فولاد» (فولاد مبارکه اصفهان)، «وبملت» (بانک ملت)، «نوری»، «پارسان»، «شستا» و «وغدیر» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل بورس داشته‌اند.
صف‌های خرید و فروش
گفتنی است ۴۳۳ نماد در صف خرید قرار دارند که ارزش کل آن‌ها به ۱۲,۷۷۳.۶ میلیارد تومان می‌رسد. همچنین، ۷۱ نماد در صف فروش با ارزشی معادل ۸۱۳.۹ میلیارد تومان وجود دارد.
فعالان بازار سرمایه اعلام کرده‌اند که آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، موجب افزایش قابل توجهی در شاخص کل بورس تهران شده است. تحلیلگران این رشد را به امید کاهش تحریم‌ها و بهبود شرایط اقتصادی نسبت می‌دهند. کارشناسان تأثیر مثبت روانی این مذاکرات بر بازار را تأیید کرده‌اند، اما برخی بر این باورند که این تأثیرات ممکن است موقتی باشند و برای دستیابی به رشد پایدار اقتصادی، توجه به زیرساخت‌ها و سیاست‌های داخلی ضروری است.
به گفته فعالان بازار سرمایه در صورت پیشرفت مذاکرات، بازار سهام می‌تواند از این تحولات بهره‌مند شود و گشایش‌های بین‌المللی و کاهش ریسک‌ها ممکن است به افزایش تقاضا و ورود نقدینگی به بازار منجر گردد.
شوک مذاکرات ایران و آمریکا بر بازار سرمایه
به نظر تحلیلگران بازار سرمایه، احیای برجام می‌تواند یکی از تأثیرگذارترین رویدادها در سال ۱۴۰۴ برای این بازار باشد. تجربه واکنش بورس تهران به توافق برجام در سال ۱۳۹۴، نمونه‌ای تاریخی و مهم در تحلیل بازار سرمایه نسبت به تحولات سیاسی و بین‌المللی به شمار می‌آید. شایان ذکر است که در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ و پس از ۲۲ ماه مذاکره، توافق برجام میان ایران و گروه ۵+۱ به امضا رسید. این توافق امیدواری‌های گسترده‌ای برای لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به اقتصاد جهانی به وجود آورد.
بورس ایران از تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۴، پس از امضای برجام، از ۶۲۳۱۷ واحد به ۶۹۴۴۳ واحد افزایش یافت و ۱۱.۵ درصد رشد کرد. این روند صعودی در روز توافق متوقف شد و از روز بعد، شاخص بورس به تدریج کاهش یافت و به ۶۱۱۶۳ واحد رسید. دلیل این افت، عدم اطمینان نسبت به اجرای برجام و تداوم تحریم‌ها بود. اما در دور پایانی مذاکرات ایران و گروه ۵+۱، وضعیت تغییر کرد و برجام به مرحله اجرایی رسید.
گفتنی است برجام در تاریخ ۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۴ به مرحله اجرایی رسید و این موضوع موجب ادامه روند صعودی بورس شد. از تاریخ ۷ دی‌ماه ۱۳۹۴، شاخص کل بورس از ۶۱۴۶۹ واحد به ۶۴۸۶۰ واحد افزایش یافت و پس از اجرایی شدن برجام، تا ۱۴ فروردین ۱۳۹۵ به ۸۱۵۳۶ واحد رسید.
در آن زمان، صنایع موفق شامل بانک‌ها، خودرو، حمل و نقل و بیمه بودند. شاخص صنعت خودور از ۸۵۶۷ واحد تا ارتفاع ۲۷۵۸۲ واحد بالا رفت و رشد ۲۲۰ درصدی داشت.
همچنین پس از توافق برجام، شاخص صنعت بانکداری که یکی از گروه‌های کلیدی در بازار سرمایه به شمار می‌رود، شاهد رشد قابل توجهی بود. این شاخص از ۶۱۳ واحد در آغاز روند صعودی به ۷۹۴ واحد رسید که نشان‌دهنده افزایش ۲۹.۵ درصدی است.
با این حال، این روند صعودی پایدار نماند و پس از مدت کوتاهی، شاخص بانکی به ۴۷۷ واحد کاهش یافت که بیش از ۴۰ درصد اصلاح نسبت به اوج قبلی را نشان می‌دهد. دلیل اصلی این افت شدید، ناتوانی نظام بانکی کشور در برقراری ارتباط با سیستم سوئیفت بود. اگرچه برجام به مرحله اجرا درآمد، اما تحریم‌های ثانویه دلاری و محدودیت‌های موجود در تعاملات مالی با بانک‌های بین‌المللی همچنان برقرار ماند و بانک‌های ایرانی نتوانستند از مزایای واقعی برجام بهره‌مند شوند. در مقابل، صنایع ناموفق شامل بخش‌های صادراتی بودند که به دلیل کاهش احتمالی، تحت تأثیر نوسانات دلار، فلزات و پتروشیمی‌ها قرار گرفتند.
۲۲۳۲۲۴