امیرعباس آذرم‌وند: فروردین ماه در حالی به پایان رسید که بیشتر انتظارها به سمت بحرانی‌تر شدن فضا، میل می‌کرد. از ابتدای مهر ماه بازار ارز با افزایش فزاینده و دائمی نرخ‌ها مواجه بود. به نحوی که در عرض ۶ ماه نرخ هر دلار آمریکا از حوالی ۵۹ هزار تومان تا ۱۰۵ هزار و ۵۵۵ تومان در میانه فروردین ماه افزایش یافت.
بیشتر بخوانید:
به زبانی دیگر نرخ هر دلار آمریکا در ۱۹ فروردین به بالاترین قیمت خود در تاریخ ایران دست یافت؛ اتفاقی که در ماه‌های گذشته برای چندمین بار تکرار شده بود. این تنها رکوردشکنی قیمتی ارز در فروردین ماه نبود زیرا در ۱۰ روز پایانی آن به دلیل آغاز مذاکرات انعکاس سیگنال‌های مثبت، بیشترین کاهش‌های قیمتی هم در آن رقم خورد. این کاهش قیمت ۲۵ هزار تومانی در حد فاصل ۱۹ تا ۳۱ فروردین ماه خود یک رکود در تاریخ تحولات ارزی در ایران محسوب می‌شود.
به زبانی دیگر تنها در ۱۱ روز ارزش پول ملی بیش از ۲۰ درصد تقویت شد تا به نوعی بتوانیم فروردین امسال را ماهی پر از نوسان به معنای واقعی آن بدانیم. درواقع همانطوری که نرخ دلار ۲۰ روز ابتدایی این ماه در مسیر افزایشی قرار داشت در روزهای پایانی مسیر معکوس را در پیش گرفت تا جهش و کاهش قیمت در یک بازه زمانی چند روزه در بازارهای داخلی تجربه شود.
همانطوری که در نمودار می‌توان مشاهده کرد، نرخ دلار که در آغاز فروردین ماه ۹۷ هزار و ۷۸۰ تومان بود تا ۱۹ فروردین به ۱۰۵ هزار و ۵۵۵ تومان افزایش یافت. همان روز مشخص شد که ایران و آمریکا قرار است هفته بعد در عمان مذاکره کنند که این خبر به سرعت در روز بعدی نرخ هر دلار آمریکا را ۶ هزار تومان ارزان‌تر کرد.
در روز ۲۴ فروردین ماه هم که مذاکرات عمان آغاز شد هر دلار آمریکا ۹۶ هزار و ۲۱۵ تومان قیمت‌گذاری شد و پس از پخش خبر مثبت بودن این مذاکره، به سرعت در روز بعد هر دلار ۱۱ هزار تومان ارزان‌تر شد و به ۸۵ هزار تومان رسید. در روز شنبه این هفته نیز هر دلار آمریکا ۸۵ هزار و ۵۹۵ تومان بود که پس از مثبت اعلام شدن مذاکره، در آخرین روز فروردین کمترین قیمت دلار به ۸۰ هزار و ۹۸۰ تومان کاهش یافت.
روند مذاکرات و انتظارات شکل گرفته در کشور به گونه‌ای است که امروز تصور عمومی به نتیجه رسیدن مذاکرات و تداوم روند تثبیتی در اقتصاد کشور است. به قول یکی از کارشناسان اقتصادی، وقتی پخش خبر یک مذاکره «مثبت و سازنده» می‌تواند تا ۲۰ درصد به تقویت ارزش پول ملی کمک کند، به نتیجه رسیدن مذاکرات و فیصله یافتن بخش مهمی از تنش‌های میان ایران و ایالات متحده هم به سهم خود خواهد توانست به تثبیت فضا کمک کند.
همانطوری که خبرها نشان می‌دهد مذاکره‌کنندگان ایرانی دو هدف اولیه تعریف کردند یکی بازگرداندن پول‌های بلوکه شده به داخل کشور و دیگری هم رفع کامل تحریم‌های هسته‌ای است. به نظر می‌رسد ایالات متحده هم در این مرحله مانعی ایجاد نکند. هر چند به طور رسمی مشخص نشده که میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور چقدر است اما شنیده‌ها از وجود ۷۰ میلیارد دلار منابع غیرقابل دسترسی خبر می‌دهند.
لازم به یادآوری است در سال‌های گذشته گزارش‌ها از فروش سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری نفت خبر می‌دهند و اگر این منابع به کشور برگردند معادل بیش از دو سال درآمد حاصل از فروش نفت است.
اهمیت کاهش قیمت دلار در این برهه، اثرگذاری دو چندان آن بر بازار طلا است. در بازار جهانی این فلز زرد به دلیل جنگ تعرفه‌ای ایالات متحده، نرخ‌ها به شکل چشمگیری افزایش یافت و نرخ هر اونس که در آغاز فروردین پارسال حدود دو هزار دلار بود را امسال به بیش از ۳۳۰۰ دلار رسانده است. در ایران اما به دلیل کاهش نرخ دلار، اثرات فزاینده قیمتی طلا در داخل تا اندازه زیادی مهار شد.
۲۲۳۲۲۹