گروه ایرنا زندگی– رهبر حکیم انقلاب اسلامی در بیانات ارزشمندشان در حرم مطهر امام خمینی (ره) و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم، تأکید فرمودند که «در رقابت‌های پیشروی انتخابات باید اخلاق حاکم شود. بدگویی، تهمت و لجن‌پراکنی کمکی به پیشرفت کار نمی‌کند؛ بلکه به آبروی ملی هم لطمه می‌زند.» نگاه ارزشی و راهبردی معظم‌له به انتخابات همواره این‌گونه بوده که انتخابات نباید صحنه «جنگ قدرت» باشد؛ بلکه انتخابات باید میدان «مسابقه خدمت» باشد. اینجاست که اگر انتخابات بر مدار اخلاق باشد، مایه اعتلا و آبروی ملی خواهد شد. بنابراین برای انتخاب فرد مسئول باید به ریشه‌های اخلاقی کاندیداها در مناظرات توجه جدی شود؛ چراکه تجربه نشان داده که عدم درنظرگرفتن خصلت‌های فردی در کاندیداها چه مضرات جبران‌ناپذیری را متوجه جامعه خواهد کرد.
تأثیر مناظرات بر تصمیم رأی‌دهندگان
هدف مناظره مقایسه افکار و عقاید است. مناظره یک سنت دموکراتیک و وسیله‌ای مناسب برای کشف ارزش‌هاست و این ارزش زمانی برای مردم نمایان می شود که اخلاق بر آن حکمفرما باشد.
تحلیل تأثیر دقیق مناظرات بر تصمیم رأی‌دهندگان دشوار است، اما مناظرات در تصمیم رأی‌دهندگان بسیار مهم است. حسین کنعانی مقدم، کارشناس سیاسی اصول‌گرا دررابطه‌با اهمیت برگزاری مناظرات انتخاباتی می‌گوید: «مناظرات انتخاباتی کمک می‌کند تا مردم با دیدگاه و برنامه نامزدها برای حل مشکلات کشور آشنا شوند. البته من معتقدم نامزدها باید با ۵-۶ وزیر کلیدی خود در مناظرات حاضر شوند و اینکه تنها چند کارشناس بدون نظر کارشناسی در مناظرات حضور پیدا کنند، کارگشا نیست.»
او مناظرات انتخاباتی پیشرو را این‌گونه ارزیابی می‌کند: «متأسفانه سطح مناظرات تاکنون ضعیف بوده و نامزدهای انتخاباتی پاسخ صریحی برای مسائلی همچون برجام، بنزین، ای تی اف… نداشتند؛ تاکنون پاسخ‌ها حداقل برای بنده که در مسائل اقتصادی و سیاسی دستی در آتش دارم قانع‌کننده نبوده است.»
نامزدها نباید مناظره را تبدیل به منازعه کنند
در مقاطع مختلف، رهبر معظم انقلاب به مناسبت‌های گوناگون به تشریح ضرورت‌های محوری درباره «اخلاق انتخاباتی» و فعالیت کاندیداها و هوادارانشان در رقابت‌های انتخاباتی پرداخته‌اند؛ در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری و بعضی گلوگاه‌های آن مانند مناظرات، نباید باعث شود که خط اصلی درگیری با دشمن گم و تسویه‌حساب‌های سیاسی، موجب کوچه باز کردن برای بدخواهان جمهوری اسلامی ایران شود. به فرموده مقام معظم رهبری، بعضی‌ها رقیب انتخاباتی خود را «شیطان اکبر» به‌حساب می‌آورند! شیطان اکبر آمریکاست، شیطان اکبر صهیونیسم است؛ رقیب انتخاباتی که شیطان اکبر نیست.
کنعانی مقدم با اشاره به تأکیدات رهبر انقلاب در خصوص اخلاق انتخاباتی تصریح می‌کند: «مقام معظم رهبری در انتخابات مجلس بر روی چهار رکن امنیت، سلامت، رقابت و مشارکت تأکید کردند. رکن پنجمی که ایشان برای انتخابات ریاست‌جمهوری تأکید نمودند، اخلاق‌مداری است.»
این فعال سیاسی با اشاره به‌ضرورت رعایت اخلاق انتخابی می‌گوید: «نامزدها باید اخلاق را در اولویت خود قرار دهند و به‌جای تخریب دیگران، خودشان را اثبات کنند و مناظره را تبدیل به منازعه نکنند. بنا نیست که ما با سیاه‌نمایی، تخریب دیگران، تهمت، دروغ و لجن‌پراکنی بخواهیم رأی جمع کنیم و این‌گونه رأی جمع‌کردن خلاف اصول انتخاباتی است.»
او تأکید می‌کند: «ما دنبال این هستیم که رئیس‌جمهوری در تراز جمهوری اسلامی انتخاب کنیم؛ رئیس‌جمهوری که گام دوم انقلاب را بردارد. بدون تردید رئیس‌جمهوری که اصول اخلاقی را رعایت نکند، در عمل، خودش را رد صلاحیت می‌کند.»
انتخابات صحنه رقابت برای خدمت است، نه صحنه کشاکش
کنعانی مقدم در توصیه‌ای به نامزدهای ریاست‌جمهوری افزود: «نامزدها باید دررابطه با مشکلات اساسی کشور راهکار نشان دهند و بگویند که اگر من سرکار بیاییم مشکلات را با این وزرا و با این روش حل می‌کنم. تعریف‌کردن از خود برای جمع‌کردن رأی کافی نیست. سابقه تمام کاندیداها با یک سرچ ساده در گوگل به دست می‌آید و مردم چندان نیازی به شنیدن رزومه نامزدها و تعریف آنها از خود ندارند بلکه نیاز مردم اطلاع از اولویت‌بندی آنها برای حل مسائل کشور در بلندمدت و کوتاه‌مدت و شناخت وزرای انتخابی آنها است.»
او تأکید می‌کند: «مردم باید بدانند که رئیس‌جمهور انتخابی آنها چگونه و در چه مدتی به حل مسائل کشور می‌پردازد. اگر بنا باشد نامزدی شعار دهد و بعد از رسیدن به مقام، عدم تحقق وعده‌های خود را گردن دیگران بیندازد، چنین فردی صلاحیت رئیس‌جمهوری را نخواهد داشت.»
این فعال سیاسی در پایان یادآور می‌شود: «این فرمایش مقام معظم رهبری باید سرلوحه نامزدها انتخاباتی قرار گیرد که صحنه انتخابات صحنه رقابت برای خدمت است نه صحنه کشاکش برای به‌دست‌آوردن قدرت؛ برادرانی که وارد میدان رقابت انتخابات می‌شوند، این نکته را به‌عنوان یک وظیفه بدانند؛ خداوند نیز دل‌ها را هدایت خواهد کرد و به بهترین گزینه ان‌شاءالله رأی خواهند داد و یک رئیس‌جمهور شایسته برای ملت ایران تعیین خواهد شد.»