شوره سر بیماری پوستی با نشانه‌های خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست سر است که بر عزت نفس و کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد. بسیاری از شواهد مثبت اثرات روش‌ های طبیعی برای درمان شوره سر را تایید کرده‌اند؛. البته نمی‌توان روش‌های طبیعی برای درمان شوره سر و درمان‌های خانگی را به‌طور یکسان به همه افراد توصیه کرد و باید نوع پوست آن‌ها را در نظر گرفت؛ مثلا ممکن است درمان شوره سر چرب با دیگر انواع پوست متفاوت باشد.

علت شکل‌گیری شوره سر

نزدیک به ۵۰ درصد از جمعیت جهان حداقل یک‌ بار در طول زندگی خود شوره سر را تجربه می‌کنند که خوشبختانه با تشخیص درست و اقدام موثر قابل رفع خواهد بود. برای درمان شوره سر خوب است که با علل بروز این مشکل آشنا شد تا با آگاهی کافی نسبت به شیوه مناسب رفع شوره سر اقدام کرد.

عوامل احتمالی این مشکل عبارت‌اند از:

• پوست خشک
• درماتیت سبورئیک: نوعی التهاب پوستی که همره با شوره سر به‌صورت مزمن در پوست سر و صورت دیده می‌شود و در دوره‌های شیرخوارگی و بزرگ‌سالی بروز می‌کند. نشانه‌های آن به‌صورت قرمزی منتشر و پوسته‌های ریز در پوست سر است.
• حساسیت به محصولات مو
• واکنش‌های آلرژیک به محصولات مو و پوست
• سایر بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس
• رژیم غذایی
• رشد بیش از حد یک قارچ مخمر مانند به نام مالاسزیا

روش های طبیعی برای درمان شوره سر

برخی روش‌ های طبیعی برای درمان شوره سر در خانه و به‌راحتی برای درمان شوره سر قابل انجام هستند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

۱- معجزه‌ روغن نارگیل

در مطالبی که درباره مراقبت‌‌های پوست و مو خوانده‌اید بارها نام این روغن محبوب برا دیده‌اید که برای رفع شوره سر نیز مفید است.
تحقیقات نشان می‌دهد این روغن به‌عنوان مرطوب‌کننده مانع خشکی پوست و باعث بهبود آب‌رسانی آن می‌شود و التهاب را کاهش می‌‌دهد. مطالعه‌ قدیمی ۸ هفته‌ای نشان داد که استفاده از آن روی پوست علائم درماتیت آتوپیک را تا ۶۸٪ کاهش می دهد. روغن نارگیل و ترکیبات آن دارای خواص ضدمیکروبی هستند.

می‌توانید پوست سر خود را با روغن نارگیل گرم به‌مدت ۱۰-۱۵ دقیقه ماساژ دهید، سپس با شامپوی بدون سولفات بشویید. همچنین می‌توانید دانه‌های شنبلیله را برای فواید بیشتر به روغن اضافه کنید.

۲- دارویی همیشه مطمئن: روغن درخت چای

روغن درخت چای یک روغن ضروری است که از لحاظ تاریخی برای درمان بیماری‌های مختلفی مانند آکنه، پسوریازیس، پای ورزشکاران و درماتیت استفاده می‌شد.

این روغن خواص ضد میکروبی قوی و غلظت بالایی از ترپینن-۴-اول را دارد که با سرکوب رشد قارچ‌ها و باکتری‌های پوست سر به کاهش شوره کمک می‌کند. مطالعهای نشان داد که استفاده از بافت جفت آغشته به روغن فوق از درمان ضد قارچی تجویزی برای التیام ضایعات ناشی از این قارچ موثرتر است.

احتمال دارد روغن فوق در افرادی که پوست حساسی دارند باعث تحریک، التهاب یا بثورات پوستی شود. بنابراین، بهتر است آن را با اضافه کردن چند قطره به روغن حامل مانند روغن جوجوبا یا روغن نارگیل قبل از استفاده مستقیم روی پوست رقیق یا چند قطره از آن را به شامپوی معمولی خود اضافه کنید.

۳- ژل همیشه محبوب آلوئه ورا

آلوئه ورا گیاهی آبدار است که به‌دلیل خواص درمانی خود شهرت و محبوبیت زیادی دارد. ژل موجود در برگ‌های آن حاوی چندین ترکیب فعال زیستی مانند اسیدهای آمینه و آنتی اکسیدان‌ها است که آن را به‌عنوان یکی از روش‌های طبیعی برای درمان شوره سر مناسب می‌سازد. از این گیاه به‌عنوان نوعی ساکولنت یاد می‌شود که اغلب در تهیه پمادهای پوستی، لوازم آرایشی و لوسیون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی آزمایشها نشان می‌دهد که آلوئه ورا در برابر چندین‌گونه قارچ موثر است و به کنترل برخی عفونت‌های قارچی کمک می‌کند. در مطالعات دیگری اثر کاهش التهاب این ماده به اثبات رسیده است که می‌تواند علائم شوره سر را برطرف سازد.

استفاده از این گیاه به درمان مشکلات پوستی مانند سوختگی، پسوریازیس و تبخال کمک می‌کند. یک بررسی قدمی هم خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی آن را نشان داد که باز هم منبعی محافظتی برای رفع شوره سر به‌شمار می‌رود.

ژل آلوئه ورا برای حفظ رطوبت پوست عملکرد موثری دارد و باعث بهبود زخم می‌شود.

۴- سرکه سیب؛ همیشه در دسترس

سرکه سیب فواید زیادی برای سلامتی انسان دارد و یکی از موثرترین روش‌ های طبیعی برای درمان شوره سر به‌شمار می‌آید. اسیدیته سرکه به ریزش سلول‌های مرده پوست سر کمک می‌کند و PH پوست را به حد متعادل می‌رساند تا رشد قارچ ها را کاهش دهد و به مبارزه با شوره سر می‌پردازد.

یک مطالعه کوچک روی ۲۲ نفر نشان داد که استفاده موضعی از سرکه سیب رقیق‌شده روی پوست باعث بهبود اگزما یا یکپارچگی سد پوستی نمی‌شود. حتی سوزش پوست را بدتر می‌کند. مطالعات و آزمایش‌های قدیمی‌تر نشان می‌دهد که این سرکه و ترکیبات آن مانع رشد انواع آسیب‌ها می‌شود.

برای استفاده، چند قاشق از از این مایع را به شامپوی خود بیفزایید یا آن را با چند قطره اسانس ترکیب و به‌طور مستقیم روی موهای خود اسپری کنید.

۵- اثر جادویی امگا ۳

اسیدهای چرب امگا ۳ نقش مهمی در بدن دارند. آنها نه‌تنها غشاهای سلولی را می‌سازند و آن‌ها را احاطه کرده‌اند، بلکه برای عملکرد مناسب قلب، سیستم ایمنی و ریه‌ها نیز بسیار مهم هستند.

این ماده برای حفظ سلامت پوست نیز موثر است؛ زیرا به مدیریت تولید چربی و هیدراتاسیون، بهبود زخم و جلوگیری از پیری زودرس کمک می‌کند و کمبود آن به ایجاد بثورات پوسته‌پوسته، خارش‌دار یا خشن شوره سر، ناخن‌های شکننده و خشکی منجر می‌شود. احتمالا اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش التهاب کمک می‌کنندکه می‌تواند تحریک و علائم شوره سر را تسکین دهد.

غذاهایی که منبع این اسیدهای چرب هستند، عبارت‌اند از:

• ماهی‌هایی مانند سالمون، قزل آلا و ماهی خال مخالی
• دانه‌هایی همچون چیا و بذر کتان
• آجیل مثل گردو

۶- جوش‌شیرین، راهی ارزان و آسان

بی کربنات سدیم یا همان جوش‌شیرین به کاهش و درمان شوره سر کمک می‌کند. این ماده به‌عنوان لایه‌بردار سلول‌های مرده و چربی روی پوست سر و پوسته‌پوسته شدن و خارش آن را از بین می‌برد. جوش‌شیرین خواص ضد قارچی دارد. باید توجه داشت که مصرف مکرر آن با سطح pH بسیار بالایی که دارد به پوست سر آسیب می‌رساند و روغن طبیعی مو را از بین می‌برد و باعث خشکی یا سوزش خواهد شد.

اگر قصد استفاده از جوش‌شیرین را به‌عنوان یکی از روشهای طبیعی برای درمان شوره سر در نظر دارید، خبر خوب این است که مطالعهای اثرات آن را بر روی ۳۱ فرد مبتلا به پسوریازیس نشان داد که حمام بی کربنات سدیم به‌طور قابل توجهی خارش و سوزش را پس از تنها ۳ هفته کاهش داد؛ البته برای قطعیت این نتایج به تحقیقات بیشتری مورد نیاز است؛ زیرا مطالعه دیگری از تاثیر نداشتن آن بر پسوریازیس، هیدراتاسیون پوست یا قرمزی پوست حکایت می‌کند.

در نهایت برای رسیدن به بهترین نتیجه، جوش‌شیرین را به‌طور مستقیم روی موهای خیس بمالید و پوست سر را ماساژ دهید و بگذارید یک تا ۲ دقیقه بماند، سپس با شامپو موهایتان را بشویید.

۷- داروی آشنای آسپرین

سالیسیلیک اسید از ترکیبات اولیه موجود در آسپرین و مسئول خواص ضد التهابی آن است که یکی از مواد تشکیل‌دهنده بسیاری از شامپوهای ضد شوره به‌حساب می‌آید و مبه رفع شوره سر و پوسته‌پوسته شدن و شل شدن پوسته‌ها کمک می‌کند.

در مطالعه‌ای قدیمی ۴ هفته‌ای، ۱۹ فرد مبتلا به شوره سر از دو شامپو حاوی پیروکتون اولامین و اسید سالیسیلیک یا زینک پیریتیون استفاده کردند. هر دو شامپو علائم را کاهش دادند، اما شامپوی حاوی اسید سالیسیلیک در کاهش شدت پوسته‌پوسته شدن موثرتر بود. این ماده به لایه‌برداری پوسته‌های اضافی شوره سر، جلوگیری از تجمع چربی و کاهش التهاب در پوست سر کمک می‌کند.

برای استفاده از این ماده، دو قرص آسپرین را خرد و قبل از شستن موهایتان به شامپوی خود بیفزایید و روی موها بمالید و بگذارید چند دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید.

۸- کاهش استرس، همیشه و همه‌جا

در همه مشکلات و آسیب‌های پوستی پای استرس به‌عنوان عاملی جدی در میان است. اگرچه به‌خودی‌خود باعث شوره سر نمی‌شود، اما علائمی مانند خشکی و خارش را بدتر می‌کند.

یکی مطالعه حاکی از آن است که سطوح بالای استرس طولانی‌مدت موجب تغییر یا سرکوب فعالیت سیستم ایمنی می‌شود که توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت‌های قارچی و بیماری‌های پوستی مثل شوره مختل می‌کند.

برای رفع این عامل قدرتمند از انواع تکنیک‌ها کمک بگیرید و سطح استرس‌تان را تحت کنترل خود درآورید؛ مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق.

۹- تغییر بشقاب‌ها!

تعداد فزاینده ای از تحقیقات ارتباط بین رژیم غذایی و اختلالات التهابی پوست، مانند درماتیت سبورئیک را نشان می دهد.

محدود کردن مصرف برخی غذاها می‌تواند به تسکین التهاب و بهبود سلامت پوست کمک می‌کند. اصلاحات غذایی با کنترل رشد مخمر و بهبود میکروبیوم روده (که در درمان شوره موثر است) از عفونت قارچی جلوگیری می‌کند. برخی غذاها باعث تشدید بیماری‌های پوستی مانند اگزما و در پی آن بروز شوره سر می‌شوند.

پیشنهاد می‌کنیم مصرف غذاهای زیر را کمی محدودتر کنید:

• کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مانند نان سفید، پاستا و کراکر
• گوشت قرمز
• غذاهای فراوری‌شده
• غذاهای سرخ‌شده
• غذاها و نوشیدنی‌های شیرین

در ادامه غذاهای مورد اعتماد را هم معرفی می‌کنیم:

• آرد سفید
• محصولات حاوی گلوتن
• گل‌های شبانه مانند بادمجان، فلفل و گوجه‌فرنگی
• میوه‌ها و سبزیجات حاوی بسیاری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌های ضروری

کمبود بیوتین به چندین اختلال پوستی از جمله درماتیت سبورئیک منجر می‌شود. این ماده همان ویتامین B7 است و از مو، ناخن و پوست سالم حمایت می‌کند. غذاهای غنی از بیوتین عبارت‌اند از:

• کبد
• زرده تخم مرغ
• آجیل
• ماهی سالمون
• مخمر تغذیه‌ای

۱۰- روغن بادرنجبویه برای رهایی از رنج شوره

مردم به‌طور سنتی از علف لیمو و روغن بادرنجبویه برای درمان مشکلات گوارشی، کاهش فشار خون و استرس استفاده می‌کردند. روغن علف لیمو خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد و به کاهش علائم شوره سر کمک می‌کند. بر‌اساس یافته‌های یک مطالعه، تونیک‌های مو حاوی ۱۰ درصد روغن علف لیمو شوره سر را پس از دو هفته تا ۸۱ درصد کاهش داد.