به گزارش خبرآنلاین،تصور کنید صبح یک روز گرم تابستانی، پشت میز صبحانه نشسته‌اید و با یک فنجان چای داغ، گوشی‌تان را برمی‌دارید تا خودروی دست‌دوم‌تان را بفروشید. چند کلیک ساده، چند عکس از ماشین و تمام! معامله بی‌دردسر و کاغذبازی‌های مرسوم، بدون صف‌های طولانی در دفاتر اسناد رسمی و بدون نگرانی از کلاهبرداری انجام می‌شود. این تصویر دیگر رویا نیست؛ قرار است به زودی به واقعیت تبدیل شود. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) با یک گام بلند به سمت دیجیتالی شدن، وعده داده است که معاملات خودرو را از روش‌های سنتی به بستر الکترونیک منتقل کند.
فرهیختگان در خبری نوشت:در آخرین روزهای بهمن ۱۴۰۳، آیین‌نامه اجرایی معاملات الکترونیک خودرو به طور رسمی توسط معاون اول محترم رئیس‌جمهور ابلاغ شد. این آیین‌نامه، نقشه راهی برای حذف روش‌های پرهزینه و زمان‌بر خرید و فروش خودرو ترسیم کرده است.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، فراجا اعلام کرده که تا ابتدای تیرماه ۱۴۰۴، اولین معاملات برخط و الکترونیک خودرو به صورت رسمی کلید خواهد خورد. این تحول نه تنها قرار است شفافیت را به بازار خودرو برگرداند، بلکه با کاهش تخلفاتی مثل کلاهبرداری و فروش مال غیر، اعتماد عمومی را هم تقویت کند.
فرایند اجرایی این طرح از ماه‌ها پیش آغاز شده و اکنون در مراحل پایانی خود قرار دارد. مقامات فراجا می‌گویند که زیرساخت‌های فنی و حقوقی لازم در حال تکمیل است تا این وعده به موقع محقق شود.
در نشست خبری اخیر، یکی از مسئولان این پروژه در فراجا، نحوه انجام معامله الکترونیکی خودرو را اینچنین توضیح داده است: «به انتقال‌دهنده پیامکی ارسال می‌شود که به او اطلاع می‌دهد در حال انجام یک معامله خودرویی است و از خودروی او استعلام گرفته می‌شود. انتقال‌دهنده باید مجوز را تایید کند، و سپس کدی وارد می‌شود تا استعلام انجام شود. این فرایند تضمین می‌کند که کسی که مالک خودرو نیست، نتواند استعلامات را دریافت کند.
پس از توافق و تعیین وضعیت خودرو، یک کد شناسایی صادر می‌شود. سپس، پس از امضای نهایی معامله، کد رهگیری ارائه می‌شود. با استفاده از این کد رهگیری، وارد سامانه نوبت‌دهی خودرو می‌شود و فرآیند تعویض پلاک ثبت می‌شود. به این ترتیب، کل فرآیند معامله خودرو به صورت سیستمی انجام می‌شود.»
اما این تغییر بزرگ، چالش‌هایی هم به همراه دارد. برخی کارشناسان معتقدند که نبود زیرساخت‌های کافی در مناطق محروم یا ناآشنایی برخی شهروندان با فناوری ممکن است موانعی ایجاد کند. با این وجود، قرار است در فاز اول، تمرکز بر شهرهای بزرگ باشد و به تدریج، کل کشور تحت پوشش قرار گیرد.
یکی از نکات قابل توجه این طرح، مبارزه با معضل قدیمی کلاهبرداری در معاملات خودرو است. سال‌هاست که گزارش‌هایی از فروش خودروهای سرقتی یا جعل اسناد در بازار شنیده می‌شود. حالا با ثبت تمام معاملات در یک سامانه متمرکز و امن، امکان رصد و پیگیری تخلفات بیشتر از همیشه خواهد بود. به گفته مسئولان، این سامانه به گونه‌ای طراحی شده که هویت خریدار و فروشنده به طور کامل احراز می‌شود و هرگونه نقل و انتقال غیرقانونی به سرعت شناسایی خواهد شد.
با نزدیک شدن به تیرماه ۱۴۰۴، همه نگاه‌ها به فراجا دوخته شده است. آیا این وعده بزرگ عملی می‌شود؟ اگر این طرح با موفقیت اجرا شود، می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری در بازار معاملات خودرو را کاهش و امنیت این حوزه را افزایش دهد. موضوعی که به گفته بسیاری از فعالان این حوزه، اجرایی شدنش با گره‌گشایی از کار خلق‌الله همراه خواهد شد و از این رو، موجب می‌شود رضایت مردم از فراجا به نحو چشمگیری افزایش یابد.
تا آن روز، شهروندان منتظرند تا ببینند آیا واقعاً می‌توانند با چند کلیک، خودروی خود را بفروشند یا بخرند، بدون اینکه نگران کلاهبرداری و بر باد رفتن سرمایه‌شان باشند؟!
217