ناخنک – pterygium

• ناخنک نوعی ضایعه مثلثی شکل ناشی از رشد خوش‌خیم بافت همبند و رگ‌های ملتحمه است که معمولاً در ابتدا به شکل یک سفیدی بر روی ملتحمه ایجاد می‌شود و به تدریج به طرف قرنیه رشد می‌کند. معمولاً ناخنک به دلیل داشتن رگ‌های زیاد، صورتی یا قرمز رنگ است. ناخنک گاهی دچار التهاب می‌شود و در نتیجه، سوزش، خارش و اشک ریزش تولید می‌کند.
• رشد بعضی از ناخنک‌ها بسیار آهسته است و در تمام طول عمر فرد ادامه می‌یابد و بعضی دیگر از ناخنک‌ها پس از رسیدن به یک اندازه معین دیگر به رشد خود ادامه نمی‌دهند، به ندرت رشد ناخک به حدی می‌رسد که جلوی مردمک را می‌گیرد.

نکته

ناخنک‌های کوچک‌تر هم می‌توانند با تغییر شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید شوند.

– احتمال ایجاد ناخنک در مناطق آفتابی و در ۲۰ تا ۴۰ سالگی بیشتر است.

– علت ایجاد ناخنک معلوم نیست ولی به نظر می‌رسد پرتوی فرابنفش آفتاب از عوامل ایجاد آن باشد.

درمان‌های مرسوم

– پزشک متخصص چشم، پس از تشخیص ناخنک که با معاینه ساده چشم صورت می‌گیرد به درمان آن اقدام می‌کند.

• معمولاً در صورتی که ناخنک کوچک و بدون ظاهر ناخوشایند باشد و قرمزی و سوزش ایجاد نکرده باشد به درمان خاصی نیاز ندارد. چنان چه ناخنک التهاب، سوزش و قرمزی چشم را سبب شود، تجویز قطره‌های اشک مصنوعی به طور مکرر ممکن است تسکین علایم مزبور را به دنبال داشته باشد. التهاب شدید ناخنک باید با یک دوره درمان با قطره‌های کورتون چشمی یا سایر قطره‌های ضد التهاب چشمی، تحت نظر پزشک درمان شود.

– ناخنک‌های بزرگتر را که باعث ایجاد ظاهر ناخوشایند و یا آستیگماتیسم و تاری دید می‌شوند باید با عمل جراحی برداشت. برداشتن ناخنک به شکل ساده و به‌ویژه در افراد جوان و افراد مبتلا به ناخنک ملتهب به احتمال زیاد با عود آن همراه خواهد بود. در این بیماران، بهتر است علاوه بر برداشتن ناخنک، از روش‌های تکمیلی مانند پیوند ملتحمه یا استفاده از داروهای خاص – مثل میتومایسین) در حین جراحی کمک گرفت. در ناخنک‌های خیلی بزرگ که قسمت میانی قرنیه را هم گرفتار کرده‌اند ممکن است علاوه بر اقدامات فوق، پیوند قرنیه نیز لازم شود.

توجه

بعضی از تومورهای چشمی ممکن است در ابتدا با ناخنک اشتباه گرفته شوند. در مواردی که ناخنک رشد خیلی سریعی دارد یا به طور مکرر عود می کند باید حتما به چشم پزشک مراجعه نمود.

– برای پیشگیری از ابتلا به ناخنک چه باید کرد؟

– افرادی که به مدت طولانی در معرض تابش آفتاب قرار دارند به دلیل آنکه اشعه فرابنفش آفتاب – UV) در ایجاد ناخنک تأثیر دارد باید از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی استفاده کنند. باد شدید و گرد و خاک هم ممکن است با تحریک چشم باعث ایجاد ناخنک شوند بنابراین در این شرایط باید از عینک استفاده نمود.

باید افراد مبتلا به ناخنک از ورود آب به چشم‌ها در هنگام شستشوی دست و صورت و یا استحمام، تا حد امکان جلوگیری نمایند زیرا معمولاً در اثر وارد شدن آب به چشم‌ها، تحریک، سوزش و قرمزی چشم‌ها بروز می‌کند.