در طول سالهای اخیر و با توجه به بحث کمبود انرژی در بخش صنایع که عمدتا در زمستان بصورت کمبود گاز و در تابستان بصورت کمبود برق نمایان و مشهود گشته است که به نوبه‌ی خود جای بحث دارد ، شاهد افزایش شدید قیمت سیمان در کشور بوده ایم که تا این لحظه علی رغم تلاشهای صورت گرفته ، نه تنها این رشد افسار گسیخته قیمت مهار نشده است بلکه دقیقا در همین زمانها که بازار از نظم خود خارج شده است شاهد افزایش شدید قیمت پایه‌ی سیمان از سمت تولیدکننده ها نیز بوده ایم.

یعنی همزمان با محدودیت های تولید و به تبع آن محدودیت های ایجاد شده در بحث تحویل سیمان به عاملین که خود به تنهایی برای افزایش شدید قیمت کفایت میکند ، قیمت تولید هم با شیب تند افزایش داده شده است تا جایی که به عنوان مثال قیمت پایه‌ی عرضه سیمان کارخانه فارس نو در محصول فله تیپ ۲ از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۱۹ تا به امروز شاهد افزایش قیمت ۵۵ درصدی بوده ایم که این افزایش قیمت منجر شده است تا قیمت عرضه این سیمان را از ۹۵۵ هزارتومان به یک میلیون و چهارصد و هشتاد و هشت میلیون تومان در قیمت پایه برساند.

که پس از انجام معامله براساس سیستم مبتنی بر عرضه و تقاضا در بورس کالا عملا قیمت تمام شده این سیمان به بالای دومیلیون تومان در هرتن رسیده است و این یعنی رشد بالای ۱۰۰ درصدی در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳ ، محصول سیمان فله تیپ ۲ فارس نو به عنوان نمونه در این گزارش آورده شده است و افزایش قیمت پایه سیمانها در کشور و در استان فارس در تمام محصولات و با شیب تند اتفاق افتاده است و تنها مختص به یک محصول در یک کارخانه خاص نبودا است.

اما متاسفانه ماجرا به همینجا ختم نمی شود ، بررسی های انجام شده توسط سایت خبری آریو نیوز نشان از تخلفات گسترده سازمان دهی شده در صنعت سیمان استان فارس دارد که جای سوال است آیا این موضوعات تا کنون به طور موثر در نهادهای بازرسی مورد توجه قرار گرفته است یا خیر ؟

در این خصوص با یکی از عاملین فعال سیمان که در استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد مشغول فعالیت هستند گفتگویی داشته ایم که دربرگیرنده نکات جالبی است ، درادامه توجه خوانندگان محترم را به جزییات این مصاحبه جلب مینماییم :

– با سلام ، موضوع گفتگوی ما همانطور که مستحضرید در خصوص صنعت سیمان و مشخصا اتفاقات تاثیرگذار بر روی قیمت سیمان در استان فارس است با توجه به اینکه شما در این حوزه فعال هستید لطفا پس از معرفی نظرتان را در این خصوص بفرمایید ؟

– عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت شما و مخاطبین عزیز رسانه خبری آریو نیوز ، بنده نیما نیک اقبال سی سختی هستم کارشناس عمران که حدود ۳ سال است در بازار سیمان فعال هستم و سیمان های مختلفی را از بورس کالای ایران بصورت عمده خریداری کرده و به بازار استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد عرضه کرده ام .

از آنجا که عرضه‌ی سیمان به شکل کنونی حدود ۳ سالی است که درحال انجام است و این زمان نسبت به تاریخچه تولید سیمان در ایران زمان محدودی است و سیستم عرضه سیمان در بورس کالای ایران نوپاست دور از ذهن نیست که در بخش هایی دارای اشکالاتی باشد که البته انتظار میرود بعد از سه سال و جا افتادن سیستم عرضه درصنعت سیمان ، نظارت دقیقی بر نحوه قیمت گذاری ، نحوه‌ی تولید ، نحوه‌ی تحویل و نحوه‌ی فروش در بازار صورت پذیرد که در نهایت منجر به کنترل بازار و رعایت حقوق مصرف کننده گردد ، بر اساس اتفاقاتی که ما در کف بازار شاهد آن بوده ایم می شود گفت تا کنون کنترل و نظارت موثری صورت نگرفته است و هرجا هم نظارتی صورت گرفته یا کافی نبوده یا نیاز به نظارت دقیق تری است که انتظار می رود این مصاحبه منجر شود موارد تخلف های سهوی و یا برنامه ریزی شده ای که صورت می گیرد بصورت شفاف جهت بررسی در اختیار نهادهای بازرسی قراربگیرد و هرجایی که تخلفی صورت گرفته است بدون مماشات با آن برخورد شود.

سوال : بسیار سپاسگذاریم از شما ، در مواردی که مطرح کردید صحبت از تخلفات و اتفاقات کف بازار به میان آمد ، در این مورد اگر امکان دارد توضیحات بیشتری به مخاطبین ما ارائه بفرمایید ؟

پاسخ : بله با کمال میل در خدمت تون هستم
در خصوص اتفاقاتی که در بحث فروش و عرضه و تحویل و قیمت گذاری سیمان در سطح استان فارس رقم خورده است باید در ابتدا به نقش کلیدی و تعیین کننده شرکت سیمان فارس نو ( سیمان فیروزآباد ) در عرضه داخلی و تعیین قیمت سیمان در سطح استان فارس پرداخت .

‌

همانطور که شما و مخاطبین محترمتان مستحضرید سیمان فارس نو به عنوان با کیفیت ترین سیمان در سطح استان در بین مصرف کنندگان شناخته شده است که همین مساله باعث می شود مشتری به هرقیمتی به دنبال خرید این سیمان باشد ، عرضه‌ و فروش سیمان کارخانه‌ی فارس نو بصورت قانونی در بورس کالا صورت میپذیرد اما سیستم کارخانه فارس نو در بحث نحوه‌ و شرایط تحویل و بارگیری و همچنین تعامل با عده ای از عاملین خاص و عدم شفافیت در پاره ای موارد به ظاهر کم اهمیت اما تاثیر گذار و پنهان از دید نهادهای بازرسی ، به گونه ای بوده است که شرایط را برای سوء استفاده‌ی حداکثری مافیای سیمان در استان فارس مهیا کرده است که در نهایت منجر به بالا رفتن قیمت سیمان در کل استان فارس شده است و زمینه سوء استفاده‌ی عاملین خاص فرصت طلب در دیگر کارخانه های سیمان استان فارس را نیز فراهم کرده است.

– سوال:جناب مهندس نیک اقبال مواردی که از سوی شما مطرح می شود بسیار قابل تامل هستند در خصوص سیستمی که میفرمایید در کارخانه سیمان فیروزآباد حاکم است و زمینه ساز فساد و بالا رفتن قیمت دراستان فارس شده است در صورت امکان لطفا شفاف تر صحبت بفرمایید ؟

‌

– پاسخ : بله حتما توضیح خواهم داد چرا در صورت امکان ؟! بنده معتقد بوده و هستم که شفافیت میتواند زمین بازی را از مافیا و گردانندگان بازار بگیرد و البته در این خصوص جلسات حضوری و تلفنی متعددی با مدیریت محترم فروش و همچنین مدیر محترم حراست شرکت سیمان فارس نو داشته ام اگرچه در پاره ای موارد منجر به اصلاح جزئی و گاهی کوتاه مدت شده است اما فارغ از توجه به نقش کلیدی کارخانه سیمان فارس نو در سطح استان فارس و استانهای هم جوار ، سیستم این کارخانه میل دارد در مسیری حرکت کند که دائما منافع کارخانه و عاملین خاص تامین گردد و از حقوق مصرف کننده و اختلال ایجاد شده در بازار چشم پوشی میگردد و تا امروز همچنان این سوال بنده بی پاسخ مانده است که در شفافیت چه مشکلی وجود دارد که در سیستم شما تمایلی به آن وجود ندارد ؟

‌

اگر چه از سمت مدیران شرکت سیمان فارس نو این چنین عنوان می شود که مداخلات ما پس از تولید و بعد از تحویل سیمان درب کارخانه درجهت کنترل و مدیریت وضعیت موجود است که البته همین مداخله‌ی تولید کننده و ورود به مسائلی که به لحاظ قانونی و حقوقی در حیطه‌ی اختیاراتشان نیست درجای خود اشکالات زیادی ایجاد نموده است ، اما در نهایت برآیند تمامی اقدامات صورت گرفته تا کنون چیزی جز موارد و ایرادات ذکر شده آنهم در جهت تامین منافع مالی کارخانه و عده ای خاص نبوده است .
اجازه دهید کمی جزئی تر وارد موضوع شوم.

عمده‌ی سیمان کارخانه فارس نو توسط رانندگانی به فروش میرسد که پس از بررسی و اخذ تایید صلاحیت از کارخانه اجازه فعالیت و حمل سیمان را بصورت انحصاری در این شرکت گرفته اند و راننده ای از بیرون اجازه ورود و بارگیری و حمل سیمان در کارخانه فارس نو را ندارد حتی اگر تمامی مدارک راننده و ماشین تکمیل و قانونی باشد ، اینجا به بهانه‌ی کنترل و نظارت بر حمل که اساسا وظیفه تولید کننده نیست ، یک انحصار برای تعداد مشخصی راننده ایجاد شده است ، به موازات این موضوع تعدادی عامل خاص و مشخص وجود دارند که سیمان خریداری شده از بورس کالا را درب کارخانه و تنها به همین رانندگان میفروشند و در واقع میتوان گفت در اغلب موارد این راننده است که سیمان فارس نو را در بازار توزیع میکند و یک واسطه دیگر این میان ایجاد شده است !

در این سیستم یک بازار تضمینی فروش در درب کارخانه ایجاد شده است که باعث شده است عاملین خاص بدون اینکه دغدغه ای در فروش داشته باشند هرهفته حجم بالایی از تقاضا را بر روی سیمان عرضه شده‌ی فارس نو در بورس کالا بگذارند زیرا به راحتی و بدون نیاز به بازاریابی و تحمل هزینه های جانبی سیمان خریداری شده را تضمینی درب کارخانه به راننده میفروشند و برای خرید بعدآماده میشوند.

چه چیزی برای یک تولید کننده بهتر از آن است که دائما شاهد تقاضایی بیشتر از میزان عرضه‌ی خود باشد و بتواند همیشه تولیدات خود را با قیمت هایی بالاتر از قیمت پایه به فروش برساند؟ و از این طریق درطول سه سال میلیاردها تومان درآمد مازاد آنهم بصورت قانونی به حسابش واریز گردد؟ روند کار آنچنان تمیز انجام میشود که هرکسی از بیرون به این سیستم نگاه کند با توجه به موقعیت و جایگاه سیمان فارس نو هرگز به ذهنش خطور نمیکند که شکل گرفتن یک تعامل برد برد میان تولید کننده با تعدادی عامل مشخص و با نقش آفرینی عده ای از راننده گان ، این چنین بتواند بر روی بازار تاثیر بگذارد!

زمانی که به این ترتیب قیمت سیمان فارس نو بالا رفت به تبع آن سیمانهای دیگر از اطراف به شیراز حمل میشوند و با قیمت های گزاف به دست مصرف کننده میرسد چون مصرف کننده چاره ای ندارد و باید سیمان را تهیه کند به این طریق عاملین خاص کارخانه های سیمان خاکستری نی ریز ، سیمان آباده ، سیمان مارگون ، سیمان سپهر ، سیمان داراب ، سیمان استهبان و… همسو با این جریان به سودهای کلان دست یافته اند و این روند همچنان ادامه دارد کار تا جایی پیش رفته بود که علی رغم بعد مسافت زیاد بعضا توجیح داشت سیمان از استان خراسان ، یزد و اصفهان به استان فارس و شهر شیراز حمل گردد و با حاشیه سود خوبی که برای عامل داشت در نهایت با قیمتی ارزانتر ازسیمان کارخانه های فارس به دست مصرف کننده برسد شما دیگر تا ته داستان را بخوانید …

‌
شما نمیتوانید عاملی را پیدا کنید که تا کنون به کارخانه فارس نو هزینه انبار داری پرداخت کرده باشد ، این یعنی به عاملینی که بقول مدیریت محترم فروش سیمان فارس نو، مشتریان ویژه و خاص محسوب میشوند ، بارها فرصت داده شده است که سیمانهای خریداری شده از بورس کالا را تا هرزمان که بخواهند در کارخانه نگه دارند و در فرصت هایی که بازار کشش دارد یا در بحث برق و گاز مشکلی بوجود می آید یا تعادل عرضه و تقاضا به هم میخورد سیمان های خود را بارگیری کنند و با قیمت های بسیار بالا در بازار بفروش برسانند و به طریقی حتی اداره محترم دارایی را نیز در بحث مالیات دور بزنند چون یکبار خرید و یکبار فروش اتفاق افتاده است اما با حاشیه سود بسیار بالا و واریز مبالغ به حساب های دیگر …

‌
سیستم اعلام بار در کارخانه فارس نو نیز اغلب به صورت ناشناس و بدون نام انجام میگردد یعنی مشخص نیست امروز و در شرایط محدودیت بوجود آمده برای فلان عامل چندتن اعلام بار صورت گرفته است !!!! مشکل عدم شفافیت اینجا نمایان میگردد.

‌

به این صورت عملا کنترل بازار به دست عاملین خاصی افتاده است که فروش کارخانه ها را با هم تقسیم کرده اند و نان به هم قرض میدهند ، صحبت از مبادله حجم بالایی سیمان است بحث یک هفته و دوهفته و یکماه نیست ، البته موارد و مشکلات کارخانه فارس نو فقط مربوط به نحوه مدیریت سیمان در عرضه‌ی داخلی نیست ، در زمانی که کارخانه فارس نو مشغول صادرات است و فروش خود را برای بازار صادراتی بصورت دلاری انجام داده است ، میزان تحویل بار به بازار داخل را بصورت چشمگیر و محسوسی کاهش میدهد که این مساله در طول سال چندباری اتفاق می افتد که بر روی قیمت سیمان تاثیر میگذارد و عاملین خاص با در اختیار داشتن رانت های اطلاعاتی و ارتباط مداوم با دفتر فروش دقیقا از زمان های صادرات مطلع هستند و از قبل شرایط را برای استفاده از این موقعیت فراهم می کنند.

این رشته سر دراز دارد و اینها تنها مواردی است که بنده مشاهده کرده ام و در نهایت منجر به برهم زدن مداوم و مستمر نظم بازار و ایجاد نوسانات قیمتی شدید شده است و خواهد شد.

به نظر بنده هرجا شکافی وجود دارد و آن شکاف رفع نمیگردد باید رفت دنبال اینکه چه اشخاصی از آن وضع منفعت مالی میبرند ، سر همین کلاف منفعت را که بگیریم به عوامل اصلی میرسیم.

بالا رفتن قیمت سیمان نه تنها منجر به بالا رفتن هزینه تمام شده‌ی صنعت ساختمان شده است حتی در اجاره بهای مسکن هم مستقیما تاثیر گذار است زیرا مالکی که ارزش ملکش به این ترتیب و براثر عوامل مشابه دیگر بالا رفته است دیگر حاضر نیست ملک خود را با یک مبلغ متعارف اجاره‌ دهد و تقاضای دریافت مبالغ بیشتری دارد ، آنچنان که شاهد هستیم میزان افزایش اجاره بها در شهر شیراز بسیار بالاتر از دیگر کلان شهرهاست ، که بصورت زنجیر وار به اصناف و خدمات دیگر نیز سرایت میکند.

وقتی به این صورت به این مساله نگاه کنیم اگر چه شاید اغراق و بزرگنمایی بنظر برسد اما در عمل اتفاقی است که می افتد و دومینوی تورم سیمان در استان فارس را به حرکت واداشته است، ممکن است حتی عمدی هم از سوی مدیران شرکت سیمان فارس نو در کار نباشد اما در هرحال غفلت ایشان چنین زمینه ساز فساد شده است و این باگ بزرگ در سیستم این شرکت مشهود است ، ما به تاثیر و نتیجه ای که داشته است نگاه میکنیم نه به نحوه‌ و نیت انجام آن ، به همین دلیل بارها سعی کردم به طرق مختلف این موارد را با مدیران شرکت فارس نو مطرح نمایم اما مرغشان یک پا داشته است و با نگاهی از بالا تصور در خدمت رسانی بی عیب و نقص دارند .

به نظر بنده اگر نهادهای نظارتی مستقیما به مسائل موجود در کارخانه فارس نو ورود نمایند قیمت سیمان در سطح استان فارس شدیدا تعدیل خواهد شد و از شکل گیری حباب های متوالی جلوگیری می شود.

بنده هیچ قصد و غرض یا خصومت شخصی با هیچ شخص یا کارخانه تولید کننده نداشته و ندارم اما از آنجا که همه‌ی ما در یک کشتی نشسته ایم و هرکدام زیر پایمان را سوراخ میکنیم ، موارد را آنگونه که در این سالها دیده ام بیان نمودم ، اینکه آیا این مصاحبه به دست نهادهای نظارتی برسد یا خیر را نمیدانم اما آمادگی دارم از تک به تک موارد و ادعاهای آورده شده دفاع نمایم آنگونه که مقام معظم رهبری بارها بر مبارزه با فساد تاکید داشته اند انتظار میرود نهادهای نظارتی با ورود به این موارد در جلوگیری از فسادهای سهوی و یا مدیریت شده‌ی احتمالی نقش موثری داشته باشند .
در پایان از شما و مخاطبین عزیزتان بابت طولانی شدن مطالب عذرخواهی میکنم.

امیدوارم با عزمی همه جانبه هرروز بیشتر از قبل شاهد آبادی و پیشرفت میهن عزیزمان در تمام عرصه ها باشیم .